فرهنگ ایرانی

تسلط هخامنشیان بر هند
ایرانی و فرهنگ ایرانی در تاکسیلا
یک معبد کهن ایرانی در تاکسیلا، آداب و رسوم عبادی ایرانیان در هند، کهن ترین معبد مزدیسنان و معماری کهن روزگار ایرانی در هند باستان
بخش دوم
کتیبه‌هایی در غار‌های هند
بخش سوم
حفاری‌های باستانی در هند و آثار فرهنگ ایرانی
نظر دکتر سپونر درباره بودا
ليچ هاوی‌ها، ایرانیان دیگر
رواج مراسم و آداب اجتماعی ایران میان هندوان
روابط ایران و هند پس از عصر هخامنشی
تولد – تربیت نوجوانی و ورود به اجتماع در عصر اوستا
آموزش و پرورش
زن در عصر اوستا
دلبستگی و ازدواج در عصر اوستا
ادعيه٬ تمازها٬ عادات و رسوم خانگی
بخش دوم
روح٬ بقای روح٬ جهان پسین٬ بی مرگی روح
جهان مینوی: بهشت و دوزخ
معاد و رستاخيز، ظهور سوشیانس
………………………………………..
پیش گفتار:
مجموعه مقالاتی که به صورت کتاب حاضر پیش رو می‌باشد، از حدود سال‌های ۴۸- ۱۳۴۵ شروع و تا ۱۳۷۵ ادامه داشته است. این مقالات اغلب به مناسبت هایی که پیش می‌آمد، در ضمن پژوهش زبان‌ها، ادبیات، متون اوستایی و تحصیل سانسکریت و ترجمه اوستا و تاریخ ادیان، به ویژه دین‌ها و فرهنگ ایرانی به صورت تطبیقی و جز آن فراهم شده و به چاپ می‌رسید. بعدها، ضمن ترجمه و تالیف و انتشار مجموعه کتاب‌های ایران شناسی که حدود بیست و هشت مجلد آن منتشر شده است از این مقالات٬ برخی شان به مناسبت هماهنگی با مطالب، استفاده شده که اغلب به صورت کامل تر در آن آثار در جای خود قرار می‌گرفت. دسترسی به بسیاری از آن‌ها نیز مقدور نشد؛ نیز به دلایلی – پاره‌ای اوقات، نوشته‌هایی بوده است که با نام مستعار به چاپ می‌رسید. ( که از آن جمله تنها یک یا دو نوشته از آن همه در این مجموعه به چاپ رسیده) به علت این که در گذشته برای آماده شدن کتاب یا نوشته‌ای، از حروف دستی استفاده می‌شد، تصحیح دقیق میسر نمی‌گشت، یا ضمن آماده شدن در چاپ خانه هنگام فرم بستن صفحات، گوشه ای از سطور پخش شده و لاجرم اشتباهاتی دوباره جایگزین می‌شد و این زمان نیز اصل نوشته‌ها پس از گذشت سال ها – دسترسی به آن‌ها مقدور نمی‌شد – به همین جهت به همان صورت موجود برای چاپ اقدام شده است.
باری، هرگاه مقاله‌ای یا نوشته‌هایی در این مجموعه ملاحظه شد که صورت تخستین آن در کتابی از آثار بعدی به چاپ رسیده، بر اثر همین مورد است که شکل نخستين آن مقاله چاپ شده در پیش و گذشته بوده است. نگارنده چند سالی می‌شود که در کار ترجمه کتاب تاریخ تمدن و مذاهب ایران قدیم، و تمدن ایرانیان خاوری درقدیم ترین ازمنه از دکتر ویلهلم گيگر، و کتاب جالب توجه مولتون به نام آغاز و صدر دین زرتشت بوده که متأسفانه جز دو جلد از نخستین کار گیگر پس از آن که به نام عصر اوستا منتشر شد، بقية آن بر جای مانده است. در پایان این مجموعه مقالات، برخی از بخش‌های دو کتاب یاد شده٬ نیز کتاب مولتون را به عنوان مقالات چاپ نشده مشاهده می‌کنید. امید است که مورد استفاده قرار گیرد، چون به پایان رساندن آنها بعید است. البته این یادآوری نیز جهت ابهام به جاست که از نگارنده در شمار چند مجلدی از مجموعه پژوهش‌های ایران شناسی که در کار چاپ است، کتاب آخرت شناسی در ادیان و مذاهب ایران قدیم نیز به صورت مقدم هست که بخش‌هایی از سه کتاب مذکور که درباره آخرت شناسی است و ترجمه آن‌ها آماده بوده – نیز در آن جای گرفته است.
اشاره مجدد به این نکته لازم است که به احتمال چند مقاله در این مجموعه با کتاب معاد و رستاخیز شناسی در ایران قدیم، یکسان باشد و این به آن سبب است که نگارنده در سال های ۷۱ به بعد چندین قسمت از ترجمه کتاب مولتون را که از آن یاد شده بود برای چند ماهنامه که در خواست کرده بودند فرستادم. اما پس از آن هنگام گرد آوری مجموعه مقالات متوجه شدم که به چاپ نرسیده بود. به همین جهت آن‌ها را به مناسبت در کتاب یاد شده بالا جای داده‌ام که کار چاپ آن به اتمام رسیده، لذا هرگاه چنین موردی پیش آمده باشد، از خوانندگانی که هر دو کتاب را مطالعه می‌کنند، پوزش می خواهم.