هایکو

پیشگفتار
«کشور شعر و گل و بلبل» ـ این لقبی است که به ایران داده‎اند. هر کشوری لقب خود را دارد، و لقبی به طور معمول بی‎دلیل به آن کشور تعلق نمی‎گیرد. ولی باید بدانیم لقبی که داده می‎شود، گاهی سبب گمراهی و یا کژفهمی می‎شود؛ ما چنان به آن ایمان می‎ورزیم که واقعیت قضیه را نادیده می‎گیریم و یا تلاش نمی‎کنیم جنبۀ جدیدی کشف کنیم. ایران کشور شعر و گل و بلبل است، ایران کشور نفت و فرش است … بله، اینها مشخصه و ویژگی‎هایی از کشور ایران است، اما اگر در همین جا از پژوهش و تحقيق دست بکشیم، کشور ایران را روی طاقچه بگذاریم و صد سال شاید چند صد سال به آن دست نزنیم، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا در این مدت ایران جنبه و مشخصۀ دیگر پیدا نخواهد کرد؟ جوابش به طور یقین، «چرا که نه؟» است.
گاهی لقبی که به چیزی می‎بخشند، چندان درست نیست. عقیده و نظریۀ یک نفر گاهی خریدار زیادی پیدا می‎کند و در سطح دنیا اعتبار به دست می‎آورد. تقصیر به گردن آن کسی نیست که برای اولین بار نظریۀ مذکور را ارائه داد، بلکه مقصر، ما هستیم که آن را قاب گرفته، روی طاقچه گذاشته‎ایم و بدون بازنگری می‎خواهیم تا ابد آن را نگهداریم. این روش درست نیست. برای نزدیک‎شدن به حقایق همیشه بازنگری لازم است همانند اینکه در علوم طبیعی به طور مرتب و با سرعت بازنگری نظریه‌ها صورت می‎گیرد.
کتاب حاضر به همین نیت به رشتۀ تحریر درآمده است. اطلاعاتی که در ایران در مورد هایکو باب شده است، بدون کم و کاست و غلطی نیست. نوشتن این کتاب از روی دلسوزی است تا مردم بتوانند اطلاعات بیشتر و بهتری داشته باشند. من از تمام کسانی که در راه شناساندن فرهنگ ژاپن پا پیش گذاشتند، قدردانی و سپاسگزاری می‎کنم زیرا می‎دانم اولین نفر بودن کار بسیار مشکلی است و هیچ‎وقت از ارزش آن کاسته نخواهد شد.